Bursa

BURSA’NIN KURULUŞU

Bursa bölgesi, İ.Ö. 4. yüzyılda Bithynia Devleti kurulana dek, çeşitli kolonilerin ve ülkelerin egemenliğinde yaşamıştı. Ünlü Herodot Tarihi´ne göre, o tarihte Bursa ve civarında var olan tek kent, Cius / Gemlik´tir. Cius kentinin kuruluşu İ.Ö. 12. yüzyıla kadar uzanır. Apamea Mudanya kentinin ise, İ.Ö. 10. yüzyılda kurulduğu sanılmaktadır. Ulubat Gölü´nün üzerinde bir adada bulunan Apollonia/Gölyazı’nın da, İ.Ö. 6. yüzyıldan önce kurulduğu sanılmaktadır.
Krezus / Kroisos (İ.Ö.561-546) döneminde Lidyalı ların egemenliğine sokulan Bursa bölgesi daha sonra, Pers / İran egemenliğine girmişti. Bursa bölgesi, bu savaşlar sırasında çok tahrip oldu. Bu sırada Yunan göçmenleri bölgeye gelerek Marmara Denizi kıyılarına yerleşti.Kadıköy´de kurulu bulunan Chalchedon Cumhuriyeti,Bursa ve civarına saldırarak tahrip etti. Dedalses, İranlılara karşı savaşarak Bursa bölgesinde bağımsız bir Bithynia Devleti kurdu. Dedalses´in oğlu Botiras ve onun oğlu Bas Byas (İ.Ö. 378-328) Bithynia Krallığı’nın ilk kralı sayılmaktadır.
İ.Ö.2. yüzyılda M.Kemalpaşa yakınlarındaki Melde Tepesi´nde antik Miletopolis kenti, 356 yılında Orhangazi´de Basilinopolis kenti, Sölöz köyünde Pythopolis, Yenişehir´de Otroia, Orhaneli´de Adriani, Karacabey´de Kremastis, Eşkel´de Daskylium, Çekirge´de Plai, Kurşunlu´da Brillos, İznik’te Nicaea antik kentleri kurulmuştu.Bursa’nın kent statüsüne yükselip çevresinin surlarla çevrilmesi, Bithynia kralı I. Prusias (İ.Ö. 232-192) döneminde gerçekleşmişti. Kartaca kralı Hannibal, Roma imparatoru ile yaptığı savaşı kaybedince, askerleriyle birlikte I. Prusias´a sığınmıştı. Hannibal, I. Prusias tarafından büyük itibar görmesi üzerine, onun onuruna Bursa kentini kurmuş. Kente bu nedenle Prusa adı verilmiş. Şehir merkezine yakın ilk yerleşimin kesin bulguları M.Ö. 2500 – 2700 yıllarını göstermektedir.
İ.Ö. 74 yılında Roma´ya bağlanan Bithynia Krallığı, uzun yıllar Roma egemenliğinde kaldı. Önce Romalılar, sonra da Bizanslıların bir ili olarak varlığını sürdüren Bursa ve civarı 19. yüzyıla kadar Bithynia adını korumuştu. Hatta, Anadolu Selçuklu Devleti yıkıldıktan sonra kurulan Beyliklerle birlikte Osmanlı Beyliği de, Bursa bölgesinde kurulduğu için, yabancı kaynaklarca Bithynia Beyi veya Krallığı olarak anılmıştı.Antik kaynaklarca bugünkü Bursa’nın kurucusu olarak bilinen I. Prusias’ın imparatorluğu zamanında Uludağ Bursası (Prusa ad Olympium) adını alan şehirden o döneme ait mermerden bir kadın heykeli ve ostotek bulunmuştur.İmparator Justinianus (527-565) zamanında Pythia (Çekirge)’da yeni hamamlar yaptırılmıştır.
1935 yılında Hisar içinde, tonozlu odalar bulunmuştur. Yerkapı’da bulunan erken Bizans dönemine ait “taban mozaiği” önemli arkeolojik kalıntılardandır. Tophane’de Bizans döneminden bir şapel ve manastıra ait mozaikler bulunmaktadır. Bugün Türkiye’nin en zengin Bizans devri mezar stelleri ve çeşitli mimari eser kalıntıları, seramikler ve sikkeler Bursa Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.1204 -1261 yılları arasında Nikaia(İznik)’a bağlı sönük bir tekfurluk olarak yaşamının sürdürdüğü anlaşılan Prusa,hisardan ibaret bir kent iken, Osmanlı’nın hâkimiyeti ile birlikte bilhassa ilk 200 yıllık dönemde diğer kentlere göre büyük gelişmeler göstermiş,şehir Hisar’ın dışında batı ve doğuya doğru genişlemiş ve birçok mimari yapı ile süslenmiştir.

BURSA’NIN SEMBOLLERİ

• BURSA’YI BURSA YAPAN DEĞERLER
• YEŞİL BURSA
• ANIT AĞAÇLAR
• DÜNYADA ADINA BAYRAM YAPILAN TEK ÇİÇEK;
• OLYMPOS’TAN KEŞİŞ’E ULUDAĞ
• VELHASIL BURSA SUDAN İBARETTİR
• BURSA KAPLICALAR
• BURSA’NIN KADİFEMSİ MEYVESİ; ŞEFTALİ
• KESTANE KEBAP YEMESİ SEVAP
• BURSA’NIN KEŞFETTİĞİ TAT: KESTANE ŞEKER
• BURSA’DAN DÜNYAYA YAYILAN LEZZET: İSKENDER KEBABI
• KAYHAN PİDELİ KEBABI
• İNEGÖL KÖFTESİ
• MİS KOKULU DAĞ ÇİLEĞİ
• NEFİS BİR PEYNİR TATLSI KEMALPAŞA
• KELLE PEYNİRİ; MAHLAÇ
• İPEK ŞEHRİ BURSA
• BURSA KUMAŞLARI
• BURSALI MISIN KADİFELİ GELİN
• BURSA’NIN GELENEKSEL SANATI BURSA HAVLUSU
• ALTI ASIRDIR YAŞAYAN BİR GÖLGE
• MEHTER ÖNCE BURSA’DA KURULDU
• MÜZİKSİZ OYNANAN OYUN KILIÇ-KALKAN
• İKRAMLI MÜZİKLİ TOPLANTI GEZEK
• HOŞGÖRÜLÜ VE RUHANİYETLİ ŞEHİR BURSA
• TOPRAĞIN RENKLİ SIRRI ÇİNİ SANAT
• BURSA BIÇAKÇILARI
• ÇARŞILI KÖPRÜ IRGANDI
• TELEFERİK
• BURSA OYNAR GÜVERCİNİ

ATATÜRK ve BURSA

Atatürk’ün Bursa Sevgisi

Atatürk, milli mücadelenin merkezi olan Ankara’yı başkent yapmış olmasına rağmen, daha çok Bursa’da olmayı arzu ederdi, Bursa’yı çok severdi. Nitekim Atatürk’ün en çok ziyaret ettiği illerin başında Bursa yer almaktadır.Atatürk, 1922 yılından ölümüne kadar Bursa’ya iş ve dinlenmek amacıyla 18 kez gelmiştir. Atatürk’ün Bursa’ya yaptığı gezilerden bazıları,bir toplumsal dönüşümün ortamını araştırmak veya bir ekonomik atılımı gerçekleştirmek amacına yöneliktir. Örneğin O’nun 17-29 Ekim 1922, 20-24 Ocak 1923, 31 Ağustos – 11 Eylül 1924 ve 22 Eylül-8 Ekim 1925 tarihli Bursa gezileri, çağdaş cumhuriyete geçişin toplumsal tepkilerini sınamak ve Türk devrimine yeni ivmeler kazandırmak amacı ile gerçekleşmiştir.

Atatürk’ün Birinci Gezisi: Ankara’dan yola çıkan Mustafa Kemal ve arkadaşları 17 Ekim 1922 Salı günü Bursa’ya teşrif etmiştir. İlk resmi karşılama Duaçınarı’nda yapıldı. Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa,batı cephesi kumandanı İsmet Paşa, Milli Savunma Bakanı Kazım Özalp, Bursa milletvekilleri,Vali Hacı Adil Arda ve Belediye Başkanı Muhtar Beylerle, öteki ilgililer, Mustafa Kemal Paşa’yı karşıladılar. Başkomutan’ın Bursa’ya ilk ayak basışı 21 atım top atışı ile selamlandı. Törenden sonra Mustafa Kemal Paşa hazır bulunanlara aynen şu söylevi verdi;“Sayın Bursa halkının hakkımızda göstermiş olduğu içten gösterilerden olağan üstü mutluyum.Bugün mutluluğunu duyduğumuz zaferi ulusumuzun kararlılık ve kutsal inanç ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları’nın süngüleri kazanmıştır. Üzerinde başka türlü hiçbir güç, hiç baskı yoktur ve olmamıştır.

Ulusun ve ordularının yeteneği, bütün ulusal emellerimizi elde edecek derecededir. Ülkenin kaynakları nın genişliği, halkın çalışkanlığı ve yeteneği ve ordularının barış döneminde de her türlü sonuçları elde edecektir. Üç buçuk yıl süren bu savaştan sonra, bilim açısından, milli eğitim açısından, ekonomi açısından savaşımlarımızı sürdüreceğiz ve güveniyorum ki bunda da başarılı olacağız. Fabrikacı olacağız, sanatkâr olacağız. Bundan sonra düşüncelerimizi hep buna dayayalım.”Atatürk’ün İkinci Gezisi Mustafa Kemal ve arkadaşları 20 Ocak 1923’de İnegöl üzerinden Bursa’ya saat 15.00’da geldiler. Bursa Belediyesi, Çekirge yolu üzerindeki 19.yy yapısı olan Albay Mehmet Bey Köşkü, Mustafa Kemal Paşa’ya hediye edildi. 24 Ocak günü Atatürk Bursa’dan ayrıldı.

Atatürk’ün kaldığı bu köşk bugün Atatürk Köşkü Müzesi olarak ziyaretçilere açıktır.Atatürk’ün Üçüncü Gezisi Mustafa Kemal’in Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak Bursa’ya yaptığı ilk gezidir.Bu gezinin başka bir özelliği de eşi Latife hanımla Bursa’ya ilk ve son kez birlikte gelmiş olmalarıdır. 31 Ağustos-11 Eylül 1924 tarihleri arasında gerçekleşen bu gezinin Bursa’nın kurtuluş gününe rastlaması dolayısıyla Mustafa Kemal Paşa ve yanındakiler yapılan törenlere katıldılar. Törenlerde yaptığı konuşmasında,“Devrimlerimiz, Türkiye’nin yüzyıllar için mutluluğunu yüklenmiştir. Bize düşen onu anlatmak ve değerlendirerek çalışmaktır” demiştir.Atatürk’ün Dördüncü Gezisi Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, Türk toplumunun çağdaş bir görünüme kavuşturmak için yurt gezilerinden ikincisine 21 Eylül 1925’te başladı.

22 Eylül günü Reşitpaşa adlı gemiyle Mudanya’ya oradan da Bursa’ya geldi.Bir ekimde sonradan adı İpekiş olacak olan “Bursa Dokumacılık ve Trikotaj A.Ş.” ile İş Bankası’nın ortaklaşa gerçekleştirdikleri bir sanayi yatırımı olan “Bursa Dokuma Fabrikası”nın temelini attı. Atatürk bu gezi sırasında Sabiha’yı tanıdı ve evlat edindi. (Adı geçen Sabiha sonraları Türkiye’nin ilk kadın pilotu ve dünyanın ilk kadın savaş pilotu olacak Sabiha Gökçen’dir.)Atatürk’ün Beşinci Gezisi Mustafa Kemal’in 20 Mayıs-13 Haziran 1926 tarihlerindeki bu gezisi tam 24 gün sürmüştür.Bursa’da spor karşılaşmaları ve özellikle futbol maçları atıcılar adlı düzlükte yapılırdı.Mustafa Kemal Paşa’nın bu gezisi sırasında sporcu gençler, Bursa’nın modern bir stadyuma kavuşması için yardım dileğinde bulundular.Cumhurbaşkanı bu dileği olumlu karşıladı.

2 Şubat 1938
Cumhurbaşkanı Atatürk, Bursa’da Merinos Fabrikası’nı açtıktan sonra tesisleri gezerken

Kaynak: Bursa.bel.tr